اصطلاحات و مدخل ها
-
منجح بن سهم
1726 شخصیتها
«منجح بن سهم» نام یکی از غلامان امام حسین(ع) و از جمله شهدای کربلا است که در رو
-
منخنقه
1664 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که خفه شده باشد، «منخنقه» گفته میشود. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
-
منصوب به نزع خافض
1502 ادبیات
در ادبیات عرب، قانونی وجود دارد که بر اساس آن، اگر کلمهای از لحاظ معنایی میباید مجرور حرف جرّی قرار بگیرد، اما در ظاهر کلمه از آن حرف جرّ اثری نباشد، کلمه یاد شده دارای اعراب نصب شده و عنوان «منص
-
موقوذه
1925 اصطلاحات فقهی - اصولی
در زبان عرب، به حیوانى که بدون ذبح و تنها بر اثر ضربات وارده بر او کشته شده باشد، «موقوذه» گفته میشود. این واژه برگرفته از «وقذ» به معناى ضربت شدید است. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره
-
مولوی ، مولانا ، مثنوی
2124 کتابها
کلمهی «مولوی»یک اسم منسوب است؛ یعنی از اضافه شدن «یاء» نسبت به کلمه «مولی»، تشکیل شده است. این اصطلاح در بسیاری از مناطق اسلامی از جمله در بخشهای شرقی ایران و نیز کشورهای پاکستان، افغانستان و ...
-
مهاجر بن اوس
1410 شخصیتها
با توجه به نقلهای مختلف تاریخی، مهاجر بن اوس از برجستهترین دشمنان امام حسین(ع) بوده و در شهادت افرادی مانند مهجة القلب
2876 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی به طور هفتم از «اطوار سبعه»، «مهجة القلب» و یا «قلب سلیم» میگویند که محلّ تجلّیات الوهیّت و اشراقات انوار ربوبیّت است و این مقام با قطع علاقه از ما
- مهرم حلال و جانم آزاد
1376 ضرب المثلهااین ضرب المثل در جایی مورد استفاده قرار میگیرد که زنی به دلیل بدرفتاری شوهرش با او تصمیم میگیرد که از حق دریافت مهر خود صرف نظر کرده و شوهرش را راضی به طلاق کند.
این ضرب المثل ناظر به دو
- میثم تمار
1059 شخصیتها«میثم بن یحیی» که به «میثم تمار» و یا خرمافروش شهرت داشت، از بزرگان شیعه و از افرادی بود که در راه مکتب خود و محبت میزان، وزن، ترازو
4587 سرفصلهای قرآنی«ميزان» که جمع آن «موازین» است، به وسيلۀ سنجش گفته میشود، تا با استفاده از آن، اندازه و ارزش چیزی معلوم شود. قرآن کریم این واژه را هم در
- میکال ، میکائیل
2233 سرفصلهای قرآنی«میکائیل» نام یکی از چهار فرشتهی مقرب درگاه الهی است. نام این فرشته تنها يکبار در قرآن کریم و به صورت «ميكال» و در کنار «جبرئیل» آمده است. اینکه نام این دو فرشته به صورت خاص بعد از آن در قرآن ذکر
- میهمانی و میزبانی ، اطعام و ضیافت ، ولیمه
5225 سرفصلهای قرآنیکاربر گرامی؛ برای دریافت اطلاعات مرتبط با این مدخل به آیات و پاسخهای ذیل مراجعه فرمایید.
به خواست خدا و در اولین فرصت، توصیف مختصری از مدخل بالا در همین بخش نگاشته خواهد شد.
- ناتان
1830 پیامبرانبر اساس گزارش برخی منابع تاریخی، «ناتان(ع)» ششمین فرزند «داوود نبی(ع)»، از ششمین همسرش به نام «اغلاء» بود. ناتان با آنکه در زمان پدرش داوود نبی میزیست، اما او نیز پیامبری بود که بر او وحی میشد.<
- نار (آتش)
22560 سرفصلهای قرآنی«نار» به معنای مطلق آتش است، اما این واژه در بسیاری از موارد - به ویژه در متون دینی - ناظر به «جهنم» و یا دوزخ میباشد.
- ناسوت
1652 طبقهبندی نشدهعرفا و فلاسفهی الهی برای عالم هستی مراتبی قائلاند و جهان را دارای مراتب میدانند و برای هر مرتبه نامی تعیین کردهاند. یکی از این مراتب «عالم ناسوت» است. مراد از ناسوت همين عالم دنيا و همين عالم م
- نافع بن هلال
1863 شخصیتهانافع بن هلال جملی که برخی گویا به دلیل سهو قلم نام وی را هلال بن رافع نگاشتهاند، از یاران امام علی(ع) بود و ارتباط خود را با ناقص
1325 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف پایانی از حروف اصلی یا «لام الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «ناقص» نامیده میشود و اگر مانند «عفو» حرف علّه پایانی آن، واو باشد، «ناقص واوی» و اگر مانند «خشي»
- ناقص واوی
1216 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- ناقص یائی
1155 ادبیاترجوع کنید: «ناقص».
- نبوّت ، رسالت ، پیامبری ، انبیا ، پیامبران
33642 سرفصلهای قرآنینبوت از مهمترین اصول اعتقادی ادیان الهی است که بر اساس آن، افرادی از جانب خدا برای هدایت بشر و توجه او به مبدأ و معاد مبعوث میشوند. نبوت یعنی اتصال مرموز و ناشناخته با ریشه وجود و سپس مأموریت برا
- نجم ، علم نجوم ، ستاره ، ستارهشناسی
5770 سرفصلهای قرآنیدر زمانهای گذشته، دانش ستارهشناسی کمتر در ارتباط با پژوهش پیرامون ستارگان بوده و علم نجوم را بیشتر در پیشگوییها و فالزدنها با استفاده از حرکت ستارگان مورد استفاده قرار میدادند. منجمان گاه مد
- نخل ، نخیل ، خرما
3794 سرفصلهای قرآنینخل به درخت خرما گفته میشود و به زمین و باغی که در آن درخت خرما کاشته شده و محصولش خرما باشد، در فارسی نخلستان میگویند.
نام درخت خرما یا همان نخل بارها در قرآن
- نذر
3119 اصطلاحات فقهی - اصولی«نذر» آن است که انسان متعهد شود برای خدا کاری از کارهای خیر را انجام دهد، یا کاری را که ترکش نیکو است، ترک نماید. نذر بر دو نوع است:
1 . نذر مشروط؛ نذر مشروط یا «نذر شکر» است، مانند اینکه
- نسخ
3516 سرفصلهای قرآنیمعناى لغوی كلمه «نسخ»، نقل يک نسخه از كتاب به نسخهاى ديگر است، و اين عمل را از آن جهت، نسخ میگويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر به جايش آوردهاند.
اما در علوم قرآنی
- نسیان (فراموشی)
9032 سرفصلهای قرآنی«نسیان» در لغت به معنای فراموشی است که گاه انسان به سبب غفلت، دچار آن شده، و گاه به صورت عمدی تلاش میکند آنچه در حافظه دارد را پاک کرده و به عبارتی خود را به فراموشی بزند.
برخی از اهل لغت،
- نشوز
2961 اصطلاحات فقهی - اصولی«نشوز» یک اصطلاح فقهی و حقوقی در ارتباط با حقوق و وظایف زناشویی بین زن و شوهر است؛ لذا «ناشز» و «ناشزه» به مرد يا زنى گفته مىشود كه حقوق
- نصر ، غلبه ، فتح ، کمک ، پیروزی
20525 سرفصلهای قرآنی«نصر» و «فتح» واژههایی قرآنی میباشند که خود این واژهها و نیز مشتقات آن، فراوان در قرآن به کار رفته و دو سوره پر محتوا نیز به همین نامها اختصاص یافته است.
البته قرآن، از ریشههای دیگری
- نصر بن ابی نیزر
1191 شخصیتها- نطیحه
2237 اصطلاحات فقهی - اصولیدر زبان عرب، به حیوانى که به دنبال شاخ زدن حیوان دیگری به او جان داده باشد، «نطیحه» میگویند. در آیه سوم سوره مائده، به این اصطلاح اشاره شده است.
- نظم عمومی
122 اصطلاحات اخلاقیپرسش مرتبط: fa117908
- نعمان بن عمرو راسبی
1533 شخصیتهایکی از یاران امام حسین(ع) نعمان بن عمرو راسبی بود که به همراه برادرش حلاس، همرا
- نعمت
- نعیم بن عجلان الأنصاری
1551 شخصیتهانعیم بن عجلان انصاری یکی از یاران امام حسین(ع) و یکی از شهدای کربلا بود که روز
- نفاق (منافق، منافقون)
15263 سرفصلهای قرآنیواژه «منافق» از ریشه «نفق» به معنای خروج است و نیز «نِفاق»، مصدر است به معنای منافق بودن.
در اصطلاح دینی «نفاق» را اینگونه معنا کردهاند: «نفاق، آشکار کردن ایمان با زبان و پنهانکردن کفر در
- نفس ، روح
29143 سرفصلهای قرآنی«نفس» هم به معنای «خود» استفاده شده و هم به نوعی مترادف و یا مرتبط با «روح» در نظر گرفته میشود. حقیقت «روح» چیزی است که به تصریح قرآن کریم در آیه 85 سوره اسراء
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
استفاده از عطرهایی که دارای الکل هستند، چه حکمی دارد؟
11227 Laws and Jurisprudence 1391/05/08پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است: الکل پاک است و استفاده از این گونه عطرها بلامانع می باشد. ...
-
مدل تعالی انسان در نظام پویای رحمانی چیست؟
13222 Islamic Philosophy 1389/12/11این سؤال بیان دیگری از مسئله مدینه فاضلهیا ایدئولوژی رهائی بخش است. مدینه فاضله افلاطون قدیمی ترین و مشهور ترین مدل تعالی انسان است که در کتاب «جمهوری» تصویر شده است. در عالم اسلام فیلسوفی چون فارابی در کتاب «آراء اهل مدینه فاضله» درباره ...
-
اگر فرشته مرتکب گناه نمی شود، پس چگونه فرشته هاروت و ماروت به انسان سحر تعلیم می دادند؟
39781 سحر و جادو 1388/02/15ملائکه و فرشتگان موجودات بسیار شریف و لطیف هستند و دارای ویژگی های نیک فراوانی هستند -که در آیات قرآن بیان شده است- از جمله این که صفات و ویژگی های خاکی و حیوانی در وجود آنان راه ندارد و اساسا آنان هیچ گونه میل و قدرتی بر ...
-
آیا مسلمانان هنگام جنگ خندق، اقدام به آواز خوانی می کردند؟ و آیا این موضوع، پیشنهادی از جانب سلمان فارسی به پیامبر اکرم (ص) بود؟
15020 تاريخ بزرگان 1389/10/15نوعی از سرود حماسی به نام "رجز خوانی" در تاریخ عرب، ریشه ای دیرینه داشته و در جنگ های اسلامی نیز از آن استفاده شده و مورد تأیید صریح یا ضمنی پیامبر (ص) قرار گرفته است. چنین رویکردی، ابتکار سلمان فارسی و یا ایرانیان نبوده، بلکه بیشتر اقوام از ...
-
آیا نیازی به بررسی سندی احادیث اعتقادی هست؟
13839 درایه الحدیث 1389/11/26به سؤالات شما به طور اجمال و به ترتیب پاسخ داده می شود و توضیح بیشتر را می توانید در جواب تفصیلی ببینید.الف. بررسی و اطمینان از صحت سند و صحت محتوای احادیث در تمام ابواب و موضوعات، امری پسندیده و مورد قبول است. بله! در مسائل فقهی، اموری ...
-
آیا ضرب المثل «شنیدن کی بود مانند دیدن»، منبع دینی و روایی دارد؟!
15810 حدیث 1398/08/06متن کاملاً مشابهی با ضرب المثل معروف «شنیدن کی بود مانند دیدن»، در روایات وجود دارد؛ مانند:«لَیْسَ الْخَبَرُ کَالْمُعَایَنَةِ»؛[1] شنیدن مانند دیدن نیست.اما باید توجه داشت که این ضرب المثل را میتوان در چند موضوع و معنای نسبتاً جداگانه به کار گرفت:
-
خلاصه¬ای از زندگی ابودجانه انصاری را بیان نمایید؟
4314 تاريخ بزرگان 1400/01/31ابودُجانه، سماک(مالک)[1] (بن اوس)[2] بن خرشه(خرثه)[3] بن لوذان بن عبدود،[4] انصاری ساعدی،[5] از قبیلهی بنیثعلبة بن خزرج بن ساعده[6] خزرجی،[7] یکی از یاران نزدیک پیامبر خدا(ص) بود. نام مادرش حزمة بنت حرمله از ...
-
چه کسی صلاحیت دارد ادعای مدعیان آوردن کتابی همانند قرآن را داوری کند؟
14029 علوم قرآنی 1387/12/18داوری و نظر دادن در هر رشته ای مخصوص متخصصان آن رشته است. اگر کسی ادعا داشته باشد که توانسته است کتابی یا حتی سوره ای مثل سوره های قرآن آورده است داوری و بررسی صحت چنین ادعایی در صلاحیت کسانی است که در جنبه ها و وجوه متعدد قرآن ...
-
چرا حضرت موسی(ع) به جای درخواست رفع مشکل گویش، از خدا درخواست کرد که حضرت هارون(ع) را معاون و شریک او قرار دهد؟
34005 تفسیر 1391/11/26آنگونه که از آیات 25 تا 34 سوره طه استفاده میشود، حضرت موسی(ع) در راستای رسالتش درخواستهای متعددی از پروردگار نمود که درخواست معاونت حضرت هارون(ع)، اتفاقاً بعد از درخواست رفع مشکل گویش بود؛ یعنی قبل از درخواست وزارت هارون، نفوذ کلامش را از خداوند طلب کرد. این ...
-
حکم فقهی و راه مقابله با توهین به رسول اکرم (ص) و مقدسات اسلامی چیست؟
18402 Laws and Jurisprudence 1388/04/22کسی که به نبی مکرم اسلام (ص) توهین کند و با این عمل ناشایست خود، میلیونها انسان را آزرده سازد، مستحق اعدام است. دشمنان اسلام برای رسیدن به اهداف شوم خود؛ همانند ایجاد تفرقه بین مسلمانان، جلوگیری از گسترش اسلام و برداشتن مانعی به نام دین از سر راه خود، ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
884887 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
754464 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
733314 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
646109 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
644659 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
640067 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
578417 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576838 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
559461 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
547084 Practical 1389/02/22دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...
- مهرم حلال و جانم آزاد